Uprawa warzyw w Polsce rozwija się bardzo dynamicznie. Taka sytuacja jest związana przede wszystkim z udoskonalaniem technik związanych z uprawą i nawożeniem oraz możliwościami w uzyskiwaniu plonów coraz wyższej jakości. Nawożenie dolistne warzyw jest skuteczną metodą dokarmiania roślin, a w konsekwencji poprawy ich wartości handlowej i odżywczej.
Nawożenie warzyw
Nawożenie doglebowe to podstawowy sposób na dostarczanie składników pokarmowych uprawom warzywnym. Nawożenie dolistne warzyw ma ogromne znaczenie w momencie, gdy pobieranie składników pokarmowych przez system korzeniowy z gleby nie jest możliwe z powodu niekorzystnych warunków, np. w czasie suszy lub podtopień. Dokarmianie warzyw drogą pozakorzeniową ważne jest w czasie, gdy pobieranie pierwiastków przez system korzeniowy jest niedostateczne. W takim przypadku stosownie nawozów dolistnych w uprawie warzyw ma kluczowe znaczenie dla poprawy wielkości i jakości uzyskiwanych plonów. Tylko w odpowiedni sposób opracowany program nawożenia pozwoli na uzyskanie satysfakcjonującego plonu.
Poniżej przedstawiamy zestawienie środków zalecanych w dokarmianiu poszczególnych upraw warzywnych:
* * * stosowanie zalecane
* * stosowanie interwencyjne
* stosowanie możliwe
| nawóz | marchew, burak ćwikłowy, pietruszka, seler korzeniowy |
sałata, seler naciowy | pomidor, papryka, ziemniak wczesny | ogórek, dynia, cukinia | groch zielony, fasola szparagowa | kapusta, kalafior, brokuł, brukselka, kalarepa | cebula, por, czosnek | zalecana liczba zabiegów |
dawka jednorazowa |
| nawozy płynne | |||||||||
| Wuxal® Top 36 | * * * | * | * * * | * * * | * | * * * | *** | 4 | 3-4 l/ha |
| Wuxal® Top N | * * * | * * * | * * * | * * * | * | * * * | *** | 4 | 3-4 l/ha |
| Wuxal® Top P | * | * * * | * * | * | * * * | * | * | 4 | 3-4 l/ha |
| Wuxal® Top K | * * * | * * * | * * * | * * * | * * * | * * * | * | 4 | 3-4 l/ha |
| Wuxal® Aminocal | * | * * * | * | * * * | * | * * * | * | 2 | 4 l/ha |
| Wuxal® Sulphur | * * * | * * * | * * * | * * * | * * * | * * * | *** | 2-3 | 3-5 l/ha |
| nawozy zawiesinowe | |||||||||
| Wuxal® Boron | * | * * * | * | * * * | * | * | * | 2 | 2 l/ha |
| Wuxal® Mikro | * * * | * * * | * * * | * * * | * * * | * | *** | 2 | 1 l/ha |
| Wuxal® Kombi | * * * | * | * * * | * * * | * | * * * | *** | 3 | 3 l/ha |
| Wuxal® Zn | * | * | * | * | * * * | * | *** | 2 | 1 l/ha |
| Wuxal® Cu | * * * | * * * | * | * * * | * | * | * | 2 | 1 l/ha |
| Wuxal® Mn | * | * | * * * | * | * * * | * * * | *** | 2 | 1 l/ha |
| Wuxal® Mg | * * | * * | * * | * | * | * * * | *** | 2 | 2 l/ha |
| Wuxal® Calcium | * | * * * | * | * * * | * | * * * | * | 2 | 4 l/ha |
| nawozy i preparaty specjalistyczne o działaniu biostymulującym | |||||||||
| Wuxal® Ascofol | * * | * * | * * | * * | * * | * * | * * | 2-3 | 3 l/ha |
| Wuxal® AminoPlus | * * | * * | * * | * * | * * | * * | * * | 2-3 | 3 l/ha |
Zawarte w tabelach zalecenia mają charakter ogólny, w szczegółowym programie nawożenia należy uwzględnić specyficzne warunki związane ze stanem fizjologicznym roślin i ich potrzebami pokarmowymi, zasobnością gleby czy warunkami pogodowymi.
W warunkach szczególnie silnych niedoborów oraz stresów fizjologicznych (susza, nadmierne uwilgotnienie gleby, okresowe chłody, nieuregulowany odczyn pH) dawki nawozów mogą zostać zwiększone.
Wuxal Ascofol i Wuxal AminoPlus są rekomendowane do upraw ekologicznych.
Stosowanie nawozów płynnych w uprawie warzyw
Zapewnienie warzywom potrzebnych im mikroskładników jest podstawą do uzyskania wysokich plonów, które cechują dobre parametry jakościowe. Płynny nawóz do warzyw aplikowany w dolistnej formie stosuje się, aby pobudzać ich wzrost i rozwój, a także do uzupełniania niedoborów mikroelementów. Poszczególne płynne nawozy do warzyw dzięki zróżnicowanemu stosunkowi (N:P:K) mogą być stosowane w momencie największego zapotrzebowania roślin na poszczególne makro- i mikroelementy. Nawożenie upraw warzywnych zależy m.in. od fazy rozwojowej roślin oraz poziomu zapotrzebowania poszczególnych gatunków na składniki pokarmowe, a także od dostępności przyswajalnej formy pierwiastka w glebie.
Nawozy zawiesinowe w nawożeniu dolistnym warzyw
Dolistne dostarczanie składników pokarmowych uprawom warzywnym może odbywać się przy użyciu dwóch form nawozów: płynnych i zawiesinowych. W uprawie warzyw wykorzystuje się zawiesiny zwłaszcza w uprawach intensywnych. W zależności od zapotrzebowania polowych upraw warzyw na makro- oraz mikroelementy zastosować można jeden nawóz do warzyw. Zawiera on wszystkie niezbędne mikroelementy lub mieszaninę nawozów. W przypadku potrzeby dostarczenia konkretnego pierwiastka stosuje się nawozy ze zwiększoną zawartością składnika, na który poszczególne gatunki wykazują w określonej fazie rozwojowej największe zapotrzebowanie. Stosowanie nawożenia dolistnego warzyw z wykorzystaniem nawozów zawiesinowych to szybki i bezpieczny sposób na uzupełnienie niedoborów poszczególnych makro- i mikroelementów w polowej uprawie warzyw.
Kiedy dokarmiać uprawy warzywne
Najlepszym terminem dokarmiania dolistnego są godziny poranne i przedwieczorne lub dni pochmurne. Rano i przed wieczorem mniejsze jest parowanie wody z powierzchni liści. Sprawia to, że wchłanianie składników pokarmowych jest ułatwione. Rośliny powinno się jednak opryskiwać dopiero po obeschnięciu rosy, aby roztwór nie spływał z ich powierzchni. Warzywa, których liście pokryte są grubym nalotem woskowym dobrze jest opryskiwać po opadach deszczu. Wtedy nawożenie dolistne jest bardziej efektywne. Zabieg jest najskuteczniejszy przy temperaturze 12-25°C.
Opryski, nawozy, warzywa – preparaty o działaniu biostymulującym
W przypadku większości gatunków warzyw zaleca się stosowanie nawozów oraz preparatów specjalistycznych, które wykazują działanie stymulujące. Nawożenie warzyw nawozami, które zawierają algi morskie oraz mikroelementy i naturalne hormony roślinne ma korzystny wpływ na wzrost i rozwój roślin oraz proces ich kwitnienia i zapylania, a także rozwoju zawiązków. W przypadku nawożenia upraw warzywnych nawozami o działaniu biostymulującym następuje również wzrost ich odporności na niekorzystne dla nich warunki stresowe.
W przypadku nawożenia upraw warzyw preparatami, które zawierają w składzie substancje biologicznie czynne, możliwe jest zwiększenie odporności na groźne choroby i stres fizjologiczny. Preparaty te wpływają również korzystnie na prawidłowy rozwój systemu korzeniowego roślin, co ogranicza występowanie stresu wodnego.