Zarówno orzech włoski, jak i leszczyna wymagają gleb żyznych, przepuszczalnych i głęboko uprawianych o pH zbliżonym do obojętnego. Ich uprawie nie sprzyjają gleby kwaśne i podmokłe. Nawożenie orzecha włoskiego i leszczyny powinno rozpocząć się jeszcze przed planowanym sadzeniem.
Orzech włoski: nawożenie młodych drzewek
Nawożenie jest bardzo ważnym elementem agrotechniki każdej rośliny uprawnej. Nawożenie orzecha włoskiego warto rozpocząć przed posadzeniem. Na rok przed planowanym sadzeniem stosuje się nawozy wapniowe. Dawki wapnia uzależnione są od pH gleby oraz jej właściwości fizycznych. Przed każdym zastosowaniem nawożenia orzecha włoskiego warto przeprowadzić analizę gleby w celu określenia poziomu składników pokarmowych Warto również zastosować nawożenie organiczne. Najlepszym podłożem jest gleba wzbogacona o pomiot – ptasie odchody są zasobne w wapń. Nie należy opóźniać terminu nawożenia ani zwiększać jego dawek . Nawozy takie, jak: obornik, kurzak, kompost rozkłada się wokół pnia. Kompost – w dawce 2-3 kg na m2 na powierzchni, która odpowiada rozpiętości korony orzecha. Kompost można zastąpić obornikiem w dawce 3-5 kg na m2. Nawozy organiczne warto wymieszać z glebą.
Orzech włoski: opryski
W uprawach towarowych orzecha włoskiego po posadzeniu należy dostarczyć makro- i mikroelementy (głównie magnez i żelazo). Dokonać tego można stosując opryski orzecha włoskiego z wykorzystaniem nawozów dolistnych lub saletrę wapniową doglebowo. Gdy przed posadzeniem orzechów włoskich gleba została prawidłowo zaopatrzona m.in. w Ca, Mg, K i P, wówczas w pierwszych czterech latach po posadzeniu można nawozić je tylko azotem. Dawki azotu uzależnione są od nawadniania. Nawozy azotowe najlepiej podzielić na dwie dawki. Pierwszą stosuje się po rozpoczęciu wegetacji (pierwsza dekada kwietnia), a drugą w drugiej dekadzie maja. Późniejsze nawożenie tym składnikiem znacząco obniża mrozoodporność roślin.
Orzech włoski: nawożenie starszych drzew
Nawożenie starszych orzechów włoskich jest czynnością konieczną. Od szóstego roku po posadzeniu stosuje się nawożenie wieloskładnikowe. Dawki potrzebne do nawożenia orzecha włoskiego uzależnione są od wyników uzyskanych na podstawie analizy gleby i liści. Dawki NPK i Mg, jakie powinno stosować się w starszych sadach: N 80-120 kg/ha, P2O5 60-80 kg/ha, K20 120-160 kg/ha, MgO 80-160 kg/ha. Optymalnie nawożone orzechy włoskie charakteryzują się wyższą wytrzymałością na uszkodzenia mrozowe oraz szybszą regeneracją w przypadku ich wystąpienia. Prawidłowe zaopatrzenie w składniki odżywcze zmniejsza podatność drzew orzecha na specyficzne dla tej uprawy choroby (antraknoza, zgorzel bakteryjna) i szkodniki (szpeciel pilśniowiec i mszyce).
Orzech włoski: pielęgnacja
Pielęgnacja drzew polega głównie na ich umiejętnym cięciu. Pielęgnacja orzecha włoskiego ma ogromne znaczenie w przypadku nowo posadzonych drzew. Korona orzecha włoskiego powinna znajdować się na wysokości min. 1,5 m. U orzechów, które nie są cięte, korona tworzona jest zbyt nisko. Zabiegi pielęgnacyjne orzecha włoskiego polegają również na usuwaniu pędów wyrastających z podkładki.
Cięcie starych orzechów przeprowadza się w celu prześwietlenia korony i przycięcia drzew, które są zbyt duże. Orzech włoski najlepiej znosi cięcie pędów o średnicy nieprzekraczającej 5 cm. Pierwszy termin przypada na przełomie stycznia i lutego. Drugim możliwym terminem cięcia jest okres od drugiej połowy maja do początku czerwca. Przy wyborze czasu zabiegu należy pamiętać, że skrócone pędy orzecha „płaczą”, dlatego cięcie nie może być wykonywane podczas intensywnego krążenia soków w roślinie.
Uprawa leszczyny
W Polsce w ostatnich latach nastąpił wzrost zainteresowania leszczyną. Prawidłowa uprawa leszczyny ma duże znaczenie w osiągnięciu wysokich plonów. Plantacje najlepiej zakładać na glebach żyznych, dobrze przewietrzonych, próchnicznych. Korzystne są czarnoziemy, gleby brunatne i gliniasto-piaszczyste. Należy unikać gleb kwaśnych, zbyt ciężkich, podmokłych i zimnych a także suchych, piaszczystych i ubogich w składniki mineralne. Leszczyna, podobnie jak orzech włoski wymaga gleb o pH zbliżonym do obojętnego lub obojętnym.
Leszczyna: nawożenie
W przypadku leszczyn nawożenie jest ważną czynnością. Nawożenie leszczyn przebiega podobnie, jak w przypadku nawożenia orzecha włoskiego. Jeszcze przed posadzeniem glebę należy wzbogacić w nawozy potasowe (200-300 kg/ha) i fosforowe (100-200 kg/ha). Dokładnie miesza się je z glebą. Warto zastosować nawożenie obornikiem (40 t/ha). Po przyoraniu pola stosuje się wapno magnezowe (0,5 do 2,5 t/ha). Dawki określa się na podstawie analizy gleby i liści.
Podobnie, jak w przypadku orzecha włoskiego – jeśli gleba była zasilana przed założeniem plantacji w nawozy zawierające K, P, Mg i Ca, wówczas przez 4 lata nie stosuje się nawożenia leszczyn takimi nawozami. Po 4 latach należy zastosować nawożenie fosforem (30-50 kg/ha), i potasem (60-100 kg/ha). Co 4 lata na plantacji stosuje się wapno magnezowe. W kolejnych latach, orientacyjne dawki nawozów stosowanych na powierzchni plantacji wynoszą 60–80 kg N/ha i 80–120 kg K2O/ha. Jednak corocznie należy wykonywać analizę liści, aby w nawożeniu leszczyny uwzględnić również mikroelementy.
Leszczyna: opryski
Dokarmianie dolistne stosuje się kilka razy w sezonie. Nawożenie dolistne leszczyny dotyczy głównie starszych plantacji. Opryski leszczyny stosuje się z zachowaniem dwutygodniowych odstępów. Przy silnym wzroście leszczyny najlepiej zrezygnować z doglebowego nawożenia azotem, a wykorzystać nawóz dolistny. Dzięki temu, oprócz azotu możemy jednocześnie dostarczyć inne składniki niezbędne w trakcie wegetacji. Nawożenie dolistne leszczyny może spowodować wzrost plonu o nawet 30%.
Pielęgnacja leszczyn
Leszczynę na plantacji można prowadzić w formie krzewu lub drzewa niskopiennego. Forma krzaczasta ma kilka stałych konarów wyrastających z szyjki korzeniowej. Drzewa mają natomiast pień o wysokości ok. 0,5 m i koronę, w skład której wchodzi kilka stałych konarów. Zabiegi związane z pielęgnacją leszczyn to głównie cięcie i formowanie koron. Formowanie korony trwa 3–4 lata. Prawidłowa agrotechnika i nawożenie zwiększ zdrowotność sadów leszczynowych oraz znacząco poprawia plonowanie.