Marchew, pietruszka oraz seler zaliczane są do warzyw korzeniowych. Konsumenci cenią je przede wszystkim za smak oraz wartości odżywcze. Uprawa tych warzyw cieszy się dużą popularnością w naszym kraju, jednak rolnicy posiadający własne pola z tymi warzywami mają wiele wątpliwości związanych z ich odpowiednią uprawą. Często szukają informacji związanych z przeprowadzaniem właściwych zabiegów agrotechnicznych. Dotyczą one m.in. tego, jak nawozić seler, marchew i pietruszkę. Przeprowadzane badania i długoterminowe testy wskazują, że nawożenie marchwi, pietruszki oraz selera jest najbardziej efektywne w formie dolistnej.
Marchew – nawożenie dolistne
Marchew najczęściej uprawiana jest na glebach piaszczystych, lekkich i przepuszczalnych. Uprawa marchwi w takich warunkach powoduje jednak wymywanie składników pokarmowych. Zbyt wysoka zawartość azotu w glebie sprzyja jej wegetatywnemu rozwojowi, jednak kosztem wzrostu korzeni. Takie rośliny charakteryzują się niższymi walorami smakowymi oraz gorzej znoszą długotrwałe przechowywanie. Nawożenie marchwi jadalnej w dużej mierze opiera się na zapobieganiu niedoborom makro- i mikroelementów odpowiedzialnych za jakość plonu. Niedobór tych składników zwiększa ryzyko pojawienia się zgnilizny twardzikowej oraz ciemnienia skórki. Marchew i jej nawożenie wymaga uzupełniania wapnia, magnezu oraz boru. Dzięki prawidłowo dostosowanemu nawożeniu korzeń marchwi uzyskuje intensywny, pomarańczowy kolor oraz posiada wysokie walory smakowe.
Azot, potas i siarka w uprawie marchwi
Azot stymuluje wzrost wegetatywny marchwi. Wpływa zatem bezpośrednio na wielkość i jakość uzyskiwanych plonów. Potas odpowiada za utrzymanie prawidłowej gospodarki wodnej roślin w okresie wegetacji. Korzenie marchwi o optymalnej zawartości potasu zachowują jędrność nawet podczas długiego przechowywania. Duże znaczenie dla pobierania makroskładników mają mikroelementy. Ważnym składnikiem potrzebnym marchwi w okresie wegetacji jest siarka, pełniąca znaczącą funkcję w procesie syntezy białek. Dolistne nawożenie marchwi jadalnej wyżej wymienionymi pierwiastkami jest niezbędne w okresie, gdy roślina osiągnie 8-10 cm wysokości, ok. 4 tygodnie przed zbiorem.
Bor w uprawie marchwi
Bor jest kluczowym składnikiem, jeżeli chodzi o wytrzymałość rośliny. Wpływa również na rozwój systemu korzeniowego. Dostateczna ilość tego pierwiastka wspomaga wiązanie wapnia, wzmacnia ściany komórkowe, a tym samym wpływa na ograniczenie negatywnego wpływu stresów środowiskowych, do których należy m.in. susza lub nadmierne zasolenie gleby. Bor wspomaga marchew w transporcie cukrów, które przyczyniają się do poprawy jakości korzenia. Zaleca się stosowanie nawozów dolistnych z dodatkiem boru, gdyż zbyt duży deficyt tego pierwiastka może doprowadzić do obumierania młodych liści.
Wapń w uprawie marchwi
Zaleca się, aby gleba przeznaczona pod uprawę marchwi miała odczyn zasadowy. Odpowiednia ilość wapnia związana jest nie tylko z odczynem gleby, lecz również z jego wagową zawartością w niej. Marchewka – nawożenie to podstawowy dylemat producentów tego warzywa. Marchew i jej nawożenie wymaga wielu składników, w tym również uzupełniania poziomu wapnia. Pierwiastek ten wolno przemieszcza się w wewnętrznych tkankach rośliny. Jest on transportowany przy udziale wody. Niekorzystne warunki atmosferyczne i niska zasobność gleby w ten pierwiastek mogą zaburzyć ten proces. Wówczas uprawa marchwi musi być wspierana przez nawożenie pozakorzeniowe. Dotyczy to zwłaszcza długich okresów suszy.
Magnez w uprawie marchwi
Magnez ma istotne znaczenie na przebieg procesu fotosyntezy marchwi. Jako składnik naturalnych barwników wpływa na intensywność barwy liści oraz pomarańczowej barwy korzenia. Podobnie jak wapń, ułatwia on absorpcję innych pierwiastków, np. azotu. Magnez bierze również udział w wielu reakcjach chemicznych, zachodzących w roślinie. Zwiększa także pobieranie przez nią fosforu. Jest składnikiem wielu enzymów, dlatego przyspiesza proces dojrzewania roślin.
Uprawa marchwi powinna być prowadzona w sposób racjonalny. Program nawożenia marchwi w dużej mierze opiera się na stosowaniu nawozów dolistnych. Wapń oraz bor są słabo ruchliwe, przez co wymagają ciągłego dostarczania. Ważne jest również dostarczenie magnezu w odpowiedniej ilości. Dzięki właściwemu nawożeniu dolistnemu, liście marchwi będą zdrowsze, a cukry i węglowodany – lepiej transportowane do korzenia. Wpłynie to w dużym stopniu na wielkość i jakość uzyskanych plonów.
Nawożenie marchwi jadalnej – objawy niedoboru pierwiastków
Niedobory poszczególnych pierwiastków można rozpoznać na podstawie charakterystycznych dla danego pierwiastka objawów.
- niedobór miedzi – jasne liście, o małej powierzchni. Korzenie są jasne i nieodpowiednio rozwinięte;
- niedobór cynku – obniżenie uzyskanego plonu. Rośliny są karłowate;
- niedobór molibdenu – liście marchwi stają się bardzo jasne, w skrajnych przypadkach wręcz białe.
W okresie wegetacji marchwi zaleca się prewencyjne zastosowanie jednego z dostępnych wieloskładnikowych nawozów dolistnych (zawierających NPK i większość potrzebnych mikroelementów). Zastosowanie takiego nawozu zapewni uzyskanie dobrej kondycji uprawom marchwi. Program nawożenia marchwi opracowany w oparciu o aktualne warunki glebowe i klimatyczne z pewnością zapewni rentowność upraw.
Seler – nawożenie
W Polsce najczęściej uprawia się seler korzeniowy z rozsady. Jego odmiana naciowa jest rzadziej spotykana. Do prawidłowego rozwoju korzenia selera, niezbędne jest dostarczenie mu dużej ilości wody. W przypadku pojawienia się objawów niedoboru któregokolwiek ze składników pokarmowych, zalecane jest nawożenie dolistne nawozami jedno- lub wieloskładnikowymi. Seler – nawożenie dolistne odgrywa duże znaczenie w przypadku jakości uzyskanych plonów. Taka forma suplementacji może być stosowana bez względu na sposób uprawy rozsad.
Odpowiedź na pytanie: „czym nawozić seler?” w dużej mierze uwarunkowana jest skutkami niedoborów poszczególnych pierwiastków. Żółknięcie liści i niewielki wzrost rośliny to efekt niedoboru azotu. Z powodu niedoboru potasu na liściach selera pojawić się może chloroza. Seler i jego nawożenie dotyczy również fosforu. Jego niedobór powoduje czerwienienie liści i słabe kwitnięcie rośliny. Z powodu niedoboru wapnia, wzrost rośliny ulega zahamowaniu. Dodatkowo zamierają wierzchołki pędów. Program nawożenia selera powinien zawierać również nawożenie dolistne cynkiem. W przeciwnym razie może dojść do zahamowania wydłużania międzywęźli i redukcji powierzchni blaszek liściowych. Niedobór żelaza przejawia się chlorozą najmłodszych liści. Z kolei osłabienie kwitnienia roślin, deformacje stożka wzrostu i słaby rozwój korzeni bocznych, są najczęściej pojawiającymi się objawami, świadczącymi o niedoborze boru. Zbyt mała ilość mikro- i makroskładników objawia się zahamowaniem wzrostu, co jest bardzo niepokojącym objawem. Wiąże się to z niższymi zbiorami. W przypadku selera często przyczyną takiej sytuacji jest również niewystarczająca ilość siarki w glebie.
Kiedy nawozić seler?
Istotny jest odpowiedni termin nawożenia selera. Program nawożenia selera powinien uwzględniać nawożenie niezbędnymi dla niego mikro- i makroelementami. Seler – nawożenie dolistne stosuje się w celu zapobiegania wystąpienia objawów niedoborów składników pokarmowych, gdy występują w niewielkich ilościach. Taka sytuacja może mieć miejsce m.in. ze względu na nieodpowiednie warunki atmosferyczne oraz występowanie stresu biotycznego i abiotycznego. Dotyczy to również gleby o niewłaściwym dla rozwoju tego warzywa pH (poniżej 5,5 oraz powyżej 7). Odpowiedź na pytanie „jak nawozić seler?” w sytuacji niewydolności systemu korzeniowego może być tylko jedna. Wówczas najlepszy jest pozakorzeniowy sposób wspomagania składnikami pokarmowymi selera. Taki sposób nawożenia zalecany jest również dla roślin, które mają odpowiednie warunki do rozwoju. Jest to także najwydajniejsza metoda aplikacji nawozów dla roślin w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej wówczas zdecydować się na wykorzystanie preparatów wieloskładnikowych. Daje to gwarancję efektywnego nawożenia selera.
Pietruszka nawożenie
Pietruszka najlepiej rośnie na czarnoziemach oraz na glebach ilasto-gliniastych. Słabiej plonuje na glebach lekko kwaśnych. Odpowiedź na pytanie „pietruszka czym nawozić?” wymaga w pierwszej kolejności odpowiednio dobranego stanowiska i określenia zasobności gleby w poszczególne składniki pokarmowe. Nawet w przypadku intensywnego nawożenia doglebowego zaleca się zastosowanie wspomagającego nawożenia dolistnego. Stężenie stosowanego preparatu zależy od wieku rośliny. Im roślina jest starsza, tym jego stężenie powinno być wyższe.
Pietruszka nawożenie wpływa w znaczny sposób na wielkość uzyskiwanych plonów. Przez cały okres wegetacji pietruszki należy zapewnić jej dostateczną ilość wody. Niedobór wody skutkuje negatywnym rozdwajaniem się korzenia. W razie stwierdzenia zbyt wolnego wzrostu pietruszki, należy nawozić ją dolistnie. Wśród polecanych komponentów wykorzystuje się 3% roztwór mocznika.
Objawy niedoborów pierwiastków w uprawie selera i pietruszki
Każda roślina wykazuje indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe. Niedobór każdego z pierwiastków można rozpoznać na podstawie charakterystycznych objawów.
- niedobór azotu – powolny wzrost roślin;
- niedobór fosforu – zahamowanie wzrostu łodyg, część łodyg i ogonków liściowych może mieć barwę fioletowo-czerwoną. Deficyty pierwiastka występują głównie w początkowych fazach rozwoju;
- niedobór potasu – starsze liście na brzegach stają się brunatne i zamierają. Blaszka liściowa ulega deformacji, liście wyginają się do środka;
- niedobór magnezu – przy jego braku w okresie wegetacji roślin zahamowaniu ulega wzrost korzeni, a w konsekwencji całej marchwi. Objawy niedoboru magnezu widoczne są przede wszystkim w latach upalnych i suchych;
- niedobór wapnia – liście żółkną i ulegają deformacji;
- niedobór boru – zniekształcenie korzeni, słabe kwitnienie;
- niedobór manganu – pojawia się cętkowata chloroza młodych liści;
- niedobór miedzi – chloroza widoczna na brzegach liści, bielenie i więdnięcie oraz zasychanie liści wierzchołkowych;
- niedobór cynku – chloroza młodych liści;
- niedobór żelaza – chloroza międzynerwowa na liściach. Przy większym niedoborze całe liście stają się białe.
Nawożenie dolistne selera i pietruszki ma duże znaczenie w przypadku jakości uzyskanych w późniejszym czasie plonów. Nawożenie dolistne może być stosowane bez względu na sposób uprawy rozsad.
Uprawa marchwi i pietruszki oraz selera
Każde z warzyw wymaga odpowiedniej uprawy, nawożenia i właściwych zabiegów. Uprawa marchwi i pietruszki, a także selera jest dużo prostsza i bardziej efektywna, dzięki stosowaniu preparatów Wuxal. Zaleca się, aby program nawożenia pietruszki, marchewki oraz selera już w początkowej fazie rozwoju tych roślin wzbogacić o odpowiednio dobrane preparaty. Na początku rozwoju wegetatywnego – od fazy 2-3 liści właściwych, można uzupełniać niedobory pierwiastków. Nawozy dolistne pobudzają wówczas system korzeniowy i wpływają na końcowy plon. W przypadku warzyw korzeniowych preparaty te ograniczają ryzyko wystąpienia suchej zgnilizny oraz zgorzeli, a także wspomagają regeneracje roślin, powstałe w wyniku uszkodzeń stresowych. W czasie intensywnego wzrostu wegetatywnego, warto zastosować dodatkowo nawożenie dolistne, które uzupełni niezbędne makro- i mikroelementy, a także zapewni właściwy rozwój korzenia spichrzowego. Dzięki temu pietruszka nawożenie dolistne, jak również pozakorzeniowe wzmacnianie marchwi i selera korzystnie wpłynie na końcowy efekt uprawy w postaci wysokich i dobrych jakościowo plonów.
Odpowiedzi na pytania: „czym nawozić seler?”, czy „czym nawozić pietruszkę?” nie zawsze są proste. Często najlepszym rozwiązaniem jest przeprowadzanie wstępnej analizy gleby pod względem zasobności w składniki pokarmowe. Dzięki przeprowadzonym analizom najlepiej określić można występujące niedobory pierwiastków. Oprócz tego w uprawie warzywniczej zaleca się dokładną obserwację roślin. Wówczas należy podjąć działania, mające na celu ograniczenie wystąpienia niedoborów pierwiastków.